Wydawca treści
Polskie lasy
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.
Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.
W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.
Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.
W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.
W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.
Raporty o stanie lasów w Polsce
Najnowsze aktualności
Jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny w Nadleśnictwie Wymiarki
Jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny w Nadleśnictwie Wymiarki
Nadleśnictwo Wymiarki oraz pozostałe nadleśnictwa w RDLP Zielona Góra rozpoczęły jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny.
Jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny służą do oceny zagrożenia drzewostanów sosnowych przez szkodniki liściożerne, głównie takich gatunków, jak: strzygonia choinówka Panolis flammea (Den. et Schiff.) , poproch cetyniak Bupalus piniarius (L.) , siwiotek borowiec (zawisak) - Hyloicus pinastri (L.) - (gatunki te zimują w stadium poczwarki w ściółce pod okapem drzewostanu), barczatka sosnówka Dendrolimus pini (L.) - (zimuje gąsienica), osnuja gwiaździsta Acantholyda posticalis (Mats.) - (zimuje larwa bez oprzędu) oraz gatunków z rodziny borecznikowatych (Diprionidae) - (zimują larwy w oprzędach kokonach).
Jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny wykonuje się w stałych partiach kontrolnych (PK), wyznaczanych w drzewostanach sosnowych lub wielogatunkowych z przewagą sosny w wieku powyżej 20 lat na polecenie nadleśniczego. Wielkość stałej partii kontrolnej wynosi około 1 ha.
Liczbę partii kontrolnych ustala się w zależności od siedliska, wieku i powierzchni drzewostanu .
Partie kontrolne oznaczone są trwale w terenie i zaznaczone na mapie ochrony lasu. Za okresową aktualizację partii kontrolnych, wykonywaną nie rzadziej niż co 5 lat, odpowiedzialny jest nadleśniczy.
Do wykonania poszukiwań niezbędne są:
- schemat rozmieszczenia powierzchni próbnych,
- taśma miernicza lub sznurek o długości 35 m,
- drewniane ramki o wymiarach 0,5 × 1 m, w liczbie 1-10 szt. (po jednej dla każdej osoby wykonującej poszukiwania),
- tekturowe pudełka do zbierania i przechowywania zebranych owadów,
- lekkie motyczki lub pazurki ogrodnicze do przeszukiwania ściółki i gleby,
- nakolanniki,
- ołówek, kartki papieru.
1.Podczas poszukiwania owadów, na wyznaczonych powierzchniach próbnych przeszukuje się ściółkę i glebę wyłącznie wewnątrz ramki, a na pięciu powierzchniach (o numerach nieparzystych) także całą powierzchnię pnia drzewa do wysokości 1,5 m, gdzie często zimują boreczniki.
2. Żywe okazy szkodliwych owadów (gatunki chronione nie podlegają zbieraniu) zebrane ze wszystkich powierzchni na danej partii kontrolnej umieszcza się w jednym tekturowym opisanym pudełku (nadleśnictwo, leśnictwo, oddział oraz numer partii kontrolnej). Pudełka z owadami należy dostarczyć do nadleśnictwa, które po ich sprawdzeniu - wraz w wypełnionym formularzem nr 11 przekazuje do właściwego terytorialnie ZOL.W przypadku stwierdzenia zagrożenia w stopniu słabym lub wyższym, konieczne jest objęcie poszukiwaniami sąsiednich drzewostanów (także metodą 10 powierzchni), tak aby wstępnie ustalić ogólną powierzchnię drzewostanów zagrożonych.
Dodatkow w leśnictwach gdzie w roku 2017 występowało największe zagrożenie od szkodliwych owadów oraz tam gdzie prowadzono systematyczne akcje prognostyczne wykonano jesienne poszukiwania starą metodą podokapową.
Pierwsze wyniki zbiorów z jesiennych poszukiwań potwierdzają bardzo dużą skuteczność zabiegów chemicznego zwalczania szkodników pierwotnych sosny. Ilości znajdowanych kokonów boreczników, poczwarek strzygoni, poprocha, czy gąsienic barczatki są na znikomym poziomie. Utwierdza nas to w przekonaniu, że ogrom włożonej pracy w prognostykę, a póżniej w akcję zwalczania nie poszedł na marne. Dzięki wysiłkowi rzeszy leśników, pilotów, administracji LP oraz innych osób lasy Nadleśnictwa Wymiarki znów są bezpieczne, przynajmniej do następnej gradacji.
