Wydawca treści
Polskie lasy
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.
Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.
W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.
Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.
W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.
W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.
Raporty o stanie lasów w Polsce
Najnowsze aktualności
Projekt P-POŻ
Projekt P-POŻ
"Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów"
Działania w projekcie skoncentrowane są głównie na dążeniu do ograniczenia występowania pożarów w lasach, a także do sprawnego i szybkiego lokalizowania źródła zagrożenia.
Nazwa projektu: "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów"
Planowany okres realizacji: 2016-2019 r.
Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe
Głównym celem projektu jest zmniejszenie negatywnych skutków wywoływanych przez pożary w lasach oraz sprawne lokalizowanie źródła zagrożenia i minimalizowanie strat, a w dalszej perspektywie – zmniejszenie średniej powierzchni pożarów i rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych, szczególnie w nadleśnictwach zakwalifikowanych do I kategorii zagrożenia pożarowego.
Cele uzupełniające:
rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych,
szybsze i bardziej precyzyjne określenie miejsca powstania pożaru,
dokładniejsze prognozowanie zagrożenia pożarowego na podstawie danych meteorologicznych,
skrócenie czasu dotarcia jednostek LP na miejsce pożaru.
Dofinansowanie zostanie przeznaczone na:
rozwój i modernizację systemów wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń, w tym:
budowę i modernizację dostrzegalni przeciwpożarowych (70 szt.)
zakup nowoczesnego sprzętu umożliwiającego lokalizację i wykrywanie pożarów (114 szt.)
doposażenie punktów alarmowo-dyspozycyjnych (PAD) (16 szt.)
budowę stacji meteorologicznych (11 szt.)
wsparcie techniczne systemu ratowniczo-gaśniczego na wypadek wystąpienia pożarów lasów, w tym:
zakup samochodów patrolowo-gaśniczych (67 szt.)
Wartość projektu
Planowany całkowity koszt realizacji projektu wynosi 43 096 737,50 zł
Maksymalna kwota wydatków kwalifikowalnych wynosi 30 000 000,00 zł
Maksymalna kwota dofinansowania z funduszy europejskich wynosi 25 500 000,00 zł
Na terenie RDLP w Zielonej Górze udział w projekcie weźmie 18 nadleśnictw, które zaplanowały do realizacji zakup pojazdów patrolowo gaśniczych, modernizację jednej i budowę jednej dostrzegalni przeciwpożarowej.
Tło projektu.
Nasz kraj w ostatnich latach plasuje się w czołówce pod względem liczby pożarów – zaraz za Portugalią i Hiszpanią, natomiast pod względem powierzchni nimi objętej – znajdujemy się w pierwszej dziesiątce. Częstotliwość pożarów jest m.in. konsekwencją zmian klimatycznych (długotrwałe susze, mała liczba opadów) czy składu gatunkowego naszych drzewostanów – w polskich lasach przeważają gatunki iglaste, ze znacznym udziałem sosny (łatwopalne olejki eteryczne). Niestety większość pożarów nadal wybucha z winy ludzi, spowodowana umyślnymi podpaleniami, wypalaniem traw czy nieostrożnym obchodzeniem się z ogniem.
Zagrożenie pożarami lasów w Polsce jest jednym z najwyższych w Europie. Tylko w 2015 roku na terenach zarządzanych przez LP wybuchło 3732 pożarów, które objęły powierzchnię blisko 880 ha. Ponieważ zapobieganie im wymaga bardzo wysokich nakładów – Lasy Państwowe w walce z tym niebezpiecznym żywiołem sięgają również po fundusze unijne.
Koordynowanie przedsięwzięcia pod nazwą "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów" PGL LP powierzyło CKPŚ. Projekt ten jest realizowane w ramach II osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowiska (działanie 2.1 Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz monitoring środowiska). Umowa na dofinansowanie projektu pomiędzy PGL LP a NFOŚiGW została podpisana 28 października 2016 r.
Działania skoncentrowane są głównie na dążeniu do ograniczenia występowania pożarów w lasach, a także do sprawnego i szybkiego lokalizowania źródła zagrożenia. W nadleśnictwach zakwalifikowanych do najwyższej, I kategorii zagrożenia pożarowego, zostanie skrócony czas potrzebny na wykrycie pożaru. Priorytetem jest ograniczenie liczby pożarów oraz zmniejszenie powierzchni lasów nimi objętych, a w rezultacie zminimalizowanie strat dla środowiska i okolicznych mieszkańców.
Wśród najistotniejszych inwestycji znalazły się, między innymi, wybudowanie nowych dostrzegalni pożarowych i stacji meteorologicznych oraz przeprowadzenie modernizacji części z tych, które już istnieją. Ponadto planowany jest zakup samochodów patrolowo-gaśniczych oraz nowoczesnego sprzętu do lokalizacji i wykrywania pożarów, a także doposażenie punktów alarmowo-dyspozycyjnych.
Tutaj można obejrzeć flipbooki o projekcie
Na podstawie materiałów CKPŚ: Anna Niemiec
